Ծրագիրը նպաստում է ավելի լավ առողջապահական արդյունքների և հիվանդների ավելի լավ խնամքի փորձի ձեռքբերմանը` երկամյա ժամանակահատվածում վերապատրաստելով Բժիշկ-առաջնորդների և ապահովելով նրանց շարունակական զարգացումը Ծրագրի ավարտից հետո որպես շրջանավարտներ, քանի որ նրանք միանում են շրջանավարտների ցանցին, որտեղ շարունակելու են սովորել իրարից և իրար հետ: «Առողջ Հայաստան» հիմնադրամի Առողջապահության առաջնորդության ծրագրի շրջանավարտները պատրաստ կլինեն հոգալ Հայաստանի գյուղական համայնքներում հիվանդների առաջնային խնամքի աճող կարիքները՝ որպես փոխակերպող մատակարարներ և համայնքային գործիչներ, ովքեր ունեն հետևյալ հմտությունները.
Առողջապահության առաջնորդների ուսուցման և զարգացման HFA մոդելը հիմնվում է հետևյալ հիմնական ուղղությունների վրա՝ առաջնորդություն, համայնքային ներգրավվածություն, որակի և հետազոտությունների վերապատրաստում, ինչպես նաև բժշկական գիտելիքներ և հմտություններ (վերջինս իրականացվում է մեր ռազմավարական գործընկեր՝ ՀԵՆԱՐ հիմնադրամի կողմից):
Ծրագիրն սկսվում է ինտենսիվ ինտենսիծ Առողջապահության ակադեմիայով (Healthcare Academy), որի հիմքով էլ ողջ Ծրագրի ընթացքում այս չորս ուղղությունները շարունակվում են ուսուցանվել ինտեգրված ձևով՝ ավարտվելով որակի բարելավման հետ կապված նախագծի իրականացմամբ և ներկայացմամբ առաջին տարվա վերջում, և համայնքային առողջության հետ կապված նախագծով՝ երկրորդ տարվա վերջում։
«Առողջ Հայաստան» հիմնադրամը միաժամանակ գիտակցում է, որ լավ համայնքային բժիշկը պետք է առաջնորդ լինի՝ նվիրված իր համայնքի բարեկեցությունը բարձրացնելու գործին՝ առաջնային դիտարկելով այլոց կարիքները։
Բժիշկ-առաջնորդը գործում է տարբեր մակարդակներում՝ղեկավարում է կլինիկական թիմերը, առաջնորդում համայնքային ներգրավվածության նախագծերը, հանդես է գալիս որպես առողջության պաշտպանության ջատագով և մասնակցում է առողջապահական ռազմավարությունների ձևավորմանը։ Բժիշկ-առաջնորդները առաջնահերթություն են տալիս լսելուն, զորեղացնելուն և համայնքին համատեղ լուծումներ մշակելու գործումներ գրավելուն։
Հայաստանին անհրաժեշտեն բժիշկ-առաջնորդներ, ովքեր ունեն թե՛ պրակտիկ կլինիկական փորձառություն, թե՛ առողջապահական համակարգերի ընկալում՝ կլինիկաներ ղեկավարելու, հասարակական կազմակերպությունների հետարդյունավետորեն համագործակցելու, տարածաշրջանային և պետական առողջապահական ռազմավարությունների մշակմանն ու իրականացմանը մասնակցելու համար:
Տեղի բնակիչների և համայնքների ներգրավումը որպես առաջնային շահագրգիռ կողմեր առողջապահական արդյունքների բարելավման հիմնարար բաղադրիչն է: Մեր Բժիշկ-առաջնորդները սերտորեն աշխատում են համայնքի բնակիչների հետ՝ հասկանալու նրանց առողջապահական ընկալումները, մշակութային սովորույթներն ու յուրահատուկ կարիքները։ Վստահություն և համագործակցություն ձևավորելով՝ նրանք համատեղ նախագծում են առողջապահական նախաձեռնություններ, որոնք համահունչ են համայնքի արժեքներին ու նպատակներին՝ ապահովելով փոփոխությունների կայունությունն ու համայնքահեն լինելը։ Բժիշկ-առաջնորդները նաև հանդես են գալիս որպես պաշտպաններ՝ գործընկերություն հաստատելով համայնքային առաջնորդների և կազմակերպությունների հետ՝ իրենց տարածաշրջանում առողջության բարելավման համատեղ տեսլական ձևավորելու համար։
Առողջապահական բարեփոխումների առաջամարտիկներ լինելու համար Բժիշկ-առաջնորդները պետք է տիրապետեն որակի բարելավման և հետազոտական մեթոդաբանությունների։ Ծրագիրն ապահովում է մասնակիցների պատրաստվածությունը՝ գնահատելու առողջապահական փորձառությունը, բացահայտելու բարելավման կարիք ունեցող ուղղությունները և իրականացնելու փոքրածավալ փոփոխություններ, որոնք հնարավոր է հետագայում ընդլայնել: Բժիշկ-առաջնորդները ձեռք են բերում տվյալների հավաքագրման, վերլուծության և հաշվետվությունների գործնական հմտություններ՝ ապացույցների վրա հիմնված որոշումներ կայացնելու և իրենց նախաձեռնությունների ազդեցությունը չափելու համար։ Որակի և հետազոտությունների վրա առաջարկվող այս կենտրոնացումը նպաստում է նրանց առաջնորդելու լայնածավալ առողջապահական բարեփոխումների իրականացման և հիվանդների խնամքի համակարգերի կատարելագործման գործընթացներ:
Բժշկական գիտելիքների և հմտությունների ուղղությունը սկսվում է Առողջապահության ակադեմիայում և իրականացվում է մեր ռազմավարական գործընկեր՝ ՀԵՆԱՐ հիմնադրամի կողմից։
Այս ուսուցումը ներառում է մի շարք հմտություններ, ինչպիսիք են բժշկական պատմությունը, ֆիզիկական զննությունը, բժիշկ-հիվանդ հաղորդակցությունը, կլինիկական պրակտիկայի հիմունքներ, տվյալների գրագիտություն, մասնագիտական գրականության օգտագործում և ապացույցների վրա հիմնված բժշկություն։ Բժիշկ-առաջնորդները նաև ուսումնասիրում ենառողջության սոցիալական չափորոշիչները, հոգեկան առողջության գործոնները, սուր ևքրոնիկ հիվանդությունների արդյունավետ կառավարումը՝ լինի դա քրոնիկ հիվանդություն (օրինակ՝ ասթմա, շաքարային դիաբետ, սրտային հիվանդություններ), թե վնասվածք (օրինակ՝ ընկնելուց, ավտովթարներից կամ պատերազմական իրադարձություններից առաջացած)։ Ուսուցման ընթացքում կիրառվում են բազմազան մեթոդաբանություններ՝ ներառյալ այն գործիքները, որոնք լայնորեն օգտագործվում են Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում գործող բժշկական մասնագետների կողմից։ Մեթոդները ներառում են (բայց չեն սահմանափակվում միայն հետևյալով)՝
● Դիդակտիկ և ինտերակտիվ դասընթացներ, իրականացված տեղական և միջազգային մասնագետների կողմից
● Դեպքերի ներկայացումներ
● Քննարկումներ և համագումարներ
● Բժիշկ-առաջնորդների թեմատիկ ներկայացումներ
● Անհատական աջակցություն և մենթորություն, տեղական և միջազգային մասնագետների կողմից:
Յուրաքանչյուր Բժիշկ-առաջնորդը ուսումնասիրում, նախագծում, ղեկավարում, իրականացնում և ներկայացնում է երկու նախագիծ ամբողջ երկամյա ծրագրիը նթացքում: Առաջին տարում իրականացվող որակի բարելավման նախագիծը ուղղված է կլինիկայում հիվանդների առողջական արդյունքների բարելավմանը։
Երկրորդ տարում իրականացվող համայնքային առողջության նախագիծը հնարավորություն է տալիս Բժիշկ-առաջնորդին աշխատելու համայնքի հետ՝ մի առողջապահական խնդրի ուղղությամբ, որը տարածված է տվյալ համայնքում։ Բժիշկ-առաջնորդը պետք է օգտագործի իր գիտելիքներն ու հմտությունները՝ համախմբելու համայնքի շահառուներին, աշխատելու նրանց հետ՝ բացահայտելու հրատապ խնդիրները, սահմանելու մեկ հիմնական ուղղություն և համատեղ ջանքերով նպաստելու համայնքի առողջության բարելավմանը։ Յուրաքանչյուր բժիշկ-առաջնորդ ունի մենթոր, ով աջակցում և ուղղորդում է նախագծի իրականացմանը ամբողջ գործընթացում։
«Առողջ Հայաստան» հիմնարդրամի հոգեբարձուների խորհրդի անդամ
ՀՀ Առողջապահության նախարար
Հիմնադիր և տնօրեն, «Դասավանդի՛ր Հայաստան»